Ervaar iets over maritieme geschiedenis

De scheepvaart heeft in Nederland een lange en rijke geschiedenis. Dit op tal van gebieden zoals visserij, koopvaardij, en pleziervaart. Lees in dit artikel over wat hoogtepunten en mijlpalen uit die historie, en ga het eens bekijken in museum Janjels Hoek van Holland.

Transport gaat het beste over water

Dat Nederland veel met de vaart heeft is logisch. We hebben veel water zowel in als rond het land. De grote is eigenlijk niet in te schatten. Duitsland zal wel een grotere riviervaart hebben, maar daarentegen minder visserij en zeevaart. Nederland heeft alles op het gebied van scheepvaart, en in verhouding met de grote van het land een flinke vloot. Neem als voorbeeld alleen al de marine in Den Helder, dat zijn veel vaartuigen voor een klein landje. Tevens is de haven van Rotterdam gigantisch groot in verhouding met het land, Nederland is daardoor een echt doorvoerland naar o.a. het Ruhrgebied. Om de goederen van de haven van Rotterdam verder landinwaarts te krijgen is van alles geprobeerd. Van vrachtwagens over de snelweg tot een spoorlijn. De oplossing is verder transporteren over water. De containers in de haven van Rotterdam van het zeeschip op een binnenvaartschip plaatsen, en via de rivier verder vervoeren. Terwijl een vrachtwagenchauffeur hooguit twee containers mee kan nemen, neemt een binnenvaartschipper met een hulpje heel veel containers mee. Transport gaat het beste over water.

Wat is er anders geworden door de jaren

In feite is al dat transport over water en de visserij hetzelfde gebleven. We hebben mechanisatie gekregen, roeien, zeilen, en jagen (handmatig of met een paard voortslepen van een schip) is later vervangen voor een stoommachine en weer later voor dieselmotoren. Maar zoals vroeger koopvaardijschepen af en aan gingen in Rotterdam, en de goederen verder de rivier op, is nu nog zo. Er is een flinke schaalvergroting gekomen, maar nog steeds is het ronduit druk met de scheepvaart. Met de visserij is het verhaal identiek. Zeil- en roeiboten zijn vervangen voor kotters en trawlers. Het laatst uitgevonden vissersschip is de flyshooter, maar die lijkt veel op een kleine trawler. De innovaties zullen niet ophouden, diesels stoten veel schadelijke stoffen uit, maar de opvolging zal veel lijken op wat we nu hebben. Het is ook te zien, als je een keer langs één van de grote rivieren staat, zoals de Rijn, dan zie je de binnenvaarders langs varen, en op de Westerschelde zie je veel zeeschepen. Bekijk je een evenement zoals Sail Amsterdam, dan zie je hetzelfde, alleen het is historisch.

Onderzoek het in het museum

Werken in de scheepvaart is niet zonder risico. Zolang als er scheepvaart bestaat komen er schepen in nood, dus ook de reddingsbrigade heeft een lange geschiedenis. Veel mensen zien de redders als helden, juist als de omstandigheden niet gunstig zijn, gaan zij het water op om opvarenden te redden. Het is knap als je dat ziet; een reddingssloep op een trailer met paarden ervoor die de trailer over het strand naar zee slepen. Daar stappen de redders in de sloep en dan tijdens een vliegende storm met die sloep door de branding om opvarenden te gaan redden. Eigenlijk hebben de mensen die redders als helden zien gelijk. Ook vandaag de dag hebben de vrijwilligers van de KNRM geen makkelijke bijbaan. Drenkelingen redden is intensief werk, en meestal in moeilijke omstandigheden. In het Janjels museum in Hoek van Holland is veel van die historie te zien, en ook mooi om te bekijken. De scheepvaart met al z’n facetten heeft Nederland veel welvaart gebracht, maar ook tol geëist. Dankzij de redders valt dat mee.

Jen Lels

Hoek van Holland is nauw verbonden met de zee en de monding van de Nieuwe Waterweg. Sinds de opening van de Nieuwe Waterweg in 1872 zijn talloze schepen aan de monding gestrand. Het aanlopen van de Nieuwe Waterweg vereiste veel stuurmanskunst, vooral bij harde of stormachtige wind. Sinds 1986 wordt in het Redding- en Veerdienstmuseum de boeiende historie van scheepsrampen en reddingswerken getoond in een oude munitiebunker aan de Badweg in Hoek van Holland. In 1990 heeft het bestuur van de stichting Reddingmuseum Jan Lels een gedeelte van de ruimte in de bunker beschikbaar gesteld aan het bestuur van het Nationaal Veerdienstmuseum. In 2008 zijn de beide musea gefuseerd tot het Redding- en Veerdienstmuseum Jan Lels. Het museum wordt uitsluitend door vrijwilligers beheerd en in stand gehouden. Het museum Jan Lels beheert een indrukwekkend aantal objecten, boekwerken, schilderijen, foto’s en andere tastbare herinneringen. Herinneringen die de rijke heroïsche en soms trieste historie illustreren van het reddingwezen in het Noordzeegebied vanaf Scheveningen tot aan de Belgische kust. In het museum wordt tevens de geschiedenis getoond van de voormalige Stoomvaartmaatschappij Zeeland, die meer dan 100 jaar de veerdienst tussen Nederland en Engeland heeft onderhouden. Het museum beheert een omvangrijk aantal objecten die de geschiedenis van de Veerdienst, die eveneens zo intens is verbonden met de Hoekse samenleving, tastbaar maken.

Author: Jen Lels

Hoek van Holland is nauw verbonden met de zee en de monding van de Nieuwe Waterweg. Sinds de opening van de Nieuwe Waterweg in 1872 zijn talloze schepen aan de monding gestrand. Het aanlopen van de Nieuwe Waterweg vereiste veel stuurmanskunst, vooral bij harde of stormachtige wind. Sinds 1986 wordt in het Redding- en Veerdienstmuseum de boeiende historie van scheepsrampen en reddingswerken getoond in een oude munitiebunker aan de Badweg in Hoek van Holland. In 1990 heeft het bestuur van de stichting Reddingmuseum Jan Lels een gedeelte van de ruimte in de bunker beschikbaar gesteld aan het bestuur van het Nationaal Veerdienstmuseum. In 2008 zijn de beide musea gefuseerd tot het Redding- en Veerdienstmuseum Jan Lels. Het museum wordt uitsluitend door vrijwilligers beheerd en in stand gehouden. Het museum Jan Lels beheert een indrukwekkend aantal objecten, boekwerken, schilderijen, foto’s en andere tastbare herinneringen. Herinneringen die de rijke heroïsche en soms trieste historie illustreren van het reddingwezen in het Noordzeegebied vanaf Scheveningen tot aan de Belgische kust. In het museum wordt tevens de geschiedenis getoond van de voormalige Stoomvaartmaatschappij Zeeland, die meer dan 100 jaar de veerdienst tussen Nederland en Engeland heeft onderhouden. Het museum beheert een omvangrijk aantal objecten die de geschiedenis van de Veerdienst, die eveneens zo intens is verbonden met de Hoekse samenleving, tastbaar maken.